Op de grens van Noord- en Zuid-Korea.

De laatste dag in Zuid-Korea bezocht ik de meest bizarre plek van misschien wel de hele wereld, Demilitarized Zone en Joint Security Area, afgekort tot DMZ en JSA. 

De DMZ is een bufferzone tussen Noord-Korea en Zuid-Korea, een soort IJzeren Gordijn zoals dat tijdens de Koude Oorlog in Europa bestond. Aan weerszijden van de streng bewaakte grens staan de Noord- en Zuid-Koreaanse soldaten klaar om zich te verdedigen tegen de vijand. Nergens ter wereld is de concentratie van militaire aanwezigheid zo hoog als langs de 248 km lange grens tussen Noord- en Zuid-Korea. Langs de hele grens staat een dubbel hek met prikkeldraad en om de 200 meter staat een wachttoren en dat dus bijna 250 km lang. De DMZ is vier kilometer breed en er bevinden zich nog steeds vele landmijnen.

Om 7.15 uur word ik al opgehaald bij m’n hostel en vanaf een verzamelpunt vertrekken we een uur later met een bus vol toeristen richting de grens van Noord en Zuid-Korea. Onze gids Han verteld in het uurtje dat we richting de grens rijden al heel veel over het ontstaan van de DMZ en JSA. De Koreaanse oorlog eindigde in 1953 met een wapenstilstand. Geen van de partijen had veel terrein gewonnen of verloren: de nieuwe grens lag ongeveer op dezelfde plaats als de oorspronkelijke grens, die langs de 38e breedtegraad was getrokken. De onderhandelingen voor de wapenstilstand vonden plaats in Panmunjeom, aan de noordzijde van de huidige grens.

Aan weerszijden van de grens werden zeer veel troepen gestationeerd: Noord-Koreaanse aan de ene kant, Zuid-Koreaanse en Amerikaanse troepen aan de andere kant. Een gereduceerd Amerikaans leger heeft nu nog steeds de leiding over de het United Nations Command, de militaire bescherming van Zuid-Korea in de DMZ.

Al vrij snel zien we naast de weg naar het noorden enorme hekwerken met prikkeldraad langs de rivier, de eerste tekenen dat we de DMZ naderen.
Onze eerste stop is bij het Imjingakpark, waar je in de verte Freedom Bridge kan zien liggen. Deze brug werd gebruikt om na de oorlog gevangen aan elkaar uit te leveren. Ook staat er in dit park een locomotief met vele kogelgaten en hangt het hek met prikkeldraad vol met gekleurde vaantjes en lintjes om de oorlog met alle slachtoffers te herinneren. Ook de families die uit elkaar getrokken zijn door de oorlog worden er jaarlijks herdacht. Er is zelfs een soort pretpark gebouwd om meer toeristen te trekken, waardoor het geheel wel erg toeristisch aan doet. Naar mijn mening helemaal de verkeerde keuze........
 

Via de Unification Bridge rijden we richting de Third Infiltration Tunnel en een klein museum wat daar tegenover staat. In het museum legt gids Han via de plattegronden en foto’s uit hoe het gebied eruit ziet, wat je waar kan zien en waar we straks op moeten letten. Daarna bezoeken we daadwerkelijk de 3e tunnel, deze is gegraven door de Noord-Koreanen om een verrassingsaanval uit te kunnen voeren en is dus de 3e tunnel die door Zuid is ontdekt. De tunnel is 1600 meter lang en kwam 435 meter in Zuid voor hij ontdekt werd. In totaal zijn er vier tunnels ontdekt, maar er wordt verwacht dat er nog minimaal 20 andere zijn. Met een helm op dalen we het pad af naar beneden dat gemaakt is voor de bezoekers, na zo’n 200 meter begint de echte tunnel en moeten we regelmatig bukken. Uiteindelijk kunnen we maar 265 meter door de tunnel lopen, omdat op dat punt barricades zijn geplaatst door het leger van Zuid om gebruik van de tunnel door Noord onmogelijk te maken. Op het eindpunt zijn er zijn drie barricades, mocht Noord toch door de eerste heen weten te komen dan wordt er een watersysteem in werking gesteld dat de tunnel onder water zet en de soldaten teruggedreven worden naar Noord. Al met al best indrukwekkend, zeker als je je bedenkt dat er jaren is gewerkt aan het graven en dat ze al een behoorlijk stuk onderweg waren in, maar 44 kilometer vanaf Seoul! We moesten overigens onze tassen achterlaten in een kluisje en mochten geen foto’s maken in de tunnel.

Hierna reden we door naar Dora Observatory. Vanaf dit uitzichtpunt heb je zicht op de daadwerkelijke grens en omdat het helder weer was, konden we zelfs over de grens de eerste dorpen van Noord-Korea zien. Je ziet onder meer Kaesong City en Kaesong Industrial Complex liggen en zogenaamde 'Propaganda Village', een nepdorp volgens de Zuid-Koreanen. Op de gebouwen zijn deuren geschilderd, de lichten gaan automatisch aan ‘s avonds en er zitten geen verdiepingen in de gebouwen (volgens Zuid dan he!) In dit nepdorp staat ook de vlaggenmast die 60 meter hoger is dan die in Zuid. In eerste instantie was deze veel lager, maar toen Zuid een nieuwe hogere mast plaatste, werd er later een nog hogere in Noord geplaatst....... Het blijft een machtspelletje. 

De laatste stop voor de lunch was Dorasan Station, het laatste treinstation van Zuid-Korea, of zoals op meerdere plaatsen staat aangegeven, het eerste station naar Noord-Korea. Voor veel Zuid-Koreanen staat dit station, dat trouwens helemaal klaar is voor gebruik, symbool voor de Unification van Korea. Er is ook daadwerkelijk een keer een trein van zuid naar noord gereden voor een familiereunie, maar dat bleef bij een eenmalig actie helaas. Het station wordt dus alleen als eindstation gebruikt voor een trein vanuit Seoul. Je kan grappig genoeg wel een ticket aanschaffen voor de trein naar  Noord, maar gebruiken kan je het dus niet. Hopelijk in de toekomst wel weer een mogelijkheid!

De lunch bestaat uit een combinatie van verschillende soorten vlees (barbucue noemen ze dat hier, maar komt niet overeen met onze barbecue) of bimbimpap, een Koreaans gerecht met rijst, ei en veel groenten. Ik kies voor de bibimpap, dat heb ik al eerder gehad en smaakt prima. 

Het was tijd voor het meest indrukwekkendste deel van de tour, een bezoek aan de Joint Security Area, de enige plek waar Noord en Zuid daadwerkelijk tegenover elkaar staan. Onderweg naar het basiskamp van de UN komt er een soldaat de bus in om onze paspoorten te controleren. Het basiskamp van de UN ligt 2,4 kilometer van de grens verwijderd en we worden er om 14 uur verwacht. Het kamp is vernoemd naar majoor Bonifas, die in 1976 werd vermoord door Noord-Koreanen in het grensgebied, toen hij met een aantal officieren een populier die het zicht belemmerde tussen twee uitkijkposten om wilde hakken. De Noord- Koreanen vonden dit niet zo’n goed idee en toen het UN team het bevel van Noord om te stoppen met kappen negeerden, kwam er een groep Noord-Koreaanse militairen die twee officieren vermoordden met de gebruikte bijlen.  Dit voorval staat bekend als het axe-incident (bijl incident), maar er zijn veel meer incidenten bekend bij de grens. De ontsnapping van een Noord-Koreaan met een auto die vastloopt in een kuil en hij het laatste stuk tot de grens rent en beschoten wordt...... indrukwekkend om te horen, maar ook om te zien. In het basiskamp is een tentoonstelling, waar ook veel foto’s en video’s te zien zijn. 

Om 14 uur precies worden we de zaal in gebracht en is er een uitgebreide briefing over de regels en de eventuele gevaren door een Amerikaanse soldaat. Hij sprak heel snel en met Amerikaans accent, dus het was wat lastig om hem precies te volgen. Maar het was wel duidelijk dat we heel veel niet mochten tijdens het bezoek aan de JSA. Van tevoren waren er al duidelijke kledingvoorschriften door de tour-organisatie doorgegeven. Geen shorts, gescheurde jeans, shirtjes zonder mouwen, petten of hoeden, open schoenen, sandalen of slippers, jurken en rokken moeten tot over de knie ...... We mogen geen soldaten aanspreken, moeten een meter bij ze vandaan blijven, mogen niet zwaaien naar de soldaten in Zuid en mogen niet overal foto‘s maken. De Amerikaanse soldaat begeleidt ons vanaf dat moment en laat ons o.a. weten wanneer we wel mogen fotograferen. Vanaf nu dus niet meer fotograferen, tenzij hij zegt dat het wel mag. In een UN bus worden we de laatste 2,5 km vervoerd door het DMZ gebied richting de JSA en stoppen op het plein voor het “Freedomhouse”. Vanuit de bus moeten we twee-aan-twee in een rij achterelkaar aan door het Freedomhouse lopen en daar naast elkaar gaan staan op het bordes. Je kijkt dan uit op de blauwe gebouwen (het lijken meer barakken), waarvan de middelste de Conference room is. Hier vinden de onderhandelingen tussen beide landen plaats, en is ook bekend van de beelden op TV. Achter de blauwe gebouwen zie je de Panmon Hall van Noord-Korea. We krijgen weer uitleg wat wel en niet mag, we mogen nu een paar foto’s maken, maar alleen richting Noord. Uiteraard staan er soldaten/guards stokstijf in de houding met het gezicht richting Noord. Bijzonder om op deze plek te staan en het nu met eigen ogen te zien. 

Daarna mogen we in een rij achter elkaar aan de Conference room betreden en moeten we om de onderhandelingstafel gaan staan. Er staan weer soldaten in de houding, op de foto lijken het wassen beelden, maar het zijn echt mensen. De grens loopt door de blauwe gebouwen en de tafel staat precies op de grens. Als je naar buiten kijkt zie je daar ook een stenen rand op de grond liggen, de fysieke grens. Als je achter de tafel staat, sta je dus in Noord-Korea. 4 meter verder is een deur in het gebouw, de toegang naar Noord. Het zal je niet verbazen dat daar ook een soldaat voor staat en we de deur niet mogen openen. Uiteraard gaat iedereen op Noord-Koreaans grondgebied staan en we mogen ook op de foto met de soldaat. Niet tegen hem praten, zeker niet aanraken en een meter afstand houden...... Iedereen is best onder de indruk en houdt zich precies aan de regels. 

 

Na ongeveer 10 minuten moeten we het gebouw weer verlaten en mogen vanaf dan geen foto’s meer maken. In een rij lopen weer naar de bus en worden weer terug gebracht naar Kamp Bonifas. Onderweg komt er weer een soldaat de bus in om onze paspoorten te controleren en stappen we in Kamp Bonifas weer in onze eigen bus.

Hiermee eindigde de tour door de DMZ en de JSA en bereikten we na een uurtje weer veilig Seoul. Een hele bijzondere ervaring of eigenlijk bizarre ervaring, maar ik had het zeker niet willen missen!

Noord-Korea staat nu dus ook op het lijstje van bezochte landen..... alhoewel die paar stappen natuurlijk niets voorstellen. Hopelijk is er in de toekomst de mogelijkheid om Noord-Korea vrij in- en uit te reizen, dat zou betekenen dat de wens van vele Koreanen uitkomt: Unification oftewel eenwording van Korea en vrijheid voor alle Koreanen. Een eerste aanzet was er al in april dit jaar, Noord en van Zuid ontmoeten elkaar voor het eerst in zestig jaar. Kim Jong-un en Moon Jae-in ontmoeten elkaar en schudden handen bij de blauwe gebouwen op de grens in de JSA.........